سیستوسکوپی چیست ؟

سیستوسکوپی به معنی آندوسکوپی داخل مثانه می باشد. در این روش با عبور یک دوربین باریک به نام سیستوسکوپ به داخل مجرای ادرار و مثانه پزشک شما دقیقا مجرای ادرار و مثانه شما را از نظر بیماریهای احتمالی از قبیل علل خونریزی وتنگی مجرا، بزرگی پروستات، تومور مثانه و…….بررسی می کند.

شما با با پوشیدن لباس مخصوص و به صورت طاق باز روی تخت قرار می گیرید. بدون نیاز به بیهوشی عمومی و با بیحسی موضعی این کار انجام میشود و بعد از پایان سیستوسکوپی که اصولا ۲-۳ دقیقه طول می کشد شما از تخت بلند شده و لباس معمولی خود را میپوشید. امروزه شایعترین علت سرطان مثانه کشیدن سیگار است و باید از ان اجتناب نمائید. عکس سمت چپ نمائی از سنگ مجرای ادرار می باشد که با سیستوسکوپی تشخیص داده شده و همزمان عکس برداری شده است را نشان میدهد.

در چه مواردی باید سیستوسکوپی انجام شود؟

۱-هدف از سیستوسکوپی در مرحله اولی تشخیص و سپس درمان می باشد. به عنوان مثال قطعی ترین روش تشخیص تومور مثانه، تنگی پیشابراه، بزرگی پروستات و سنگ داخل مجرا یا مثانه، انجام سیستوسکوپی است.

۲-امروزه با شعار عملهای بزرگ از شکاف کوچک و پیشرفت در تکنیک های آندوسکوپی دومین جایگاه برجسته سیستوسکوپی نقش درمانی آن است. به عنوان مثال نمونه برداری از ضایعات مشکوکو تراش تومور مثانه و تشخیص و شکستن سنگهای مثانه و تشخیص بزرگی پروستات و تراش بزرگی پروستات از طریق مجرا و بدون شکاف جراحی و در نهایت گذاشتن سوند حالب جهت جلوگیری از خفه شدن کلیه به علت انسداد و عکس برداری از کلیه از موارد دیگر جایگه درمانی تشخیصی سیستوسکوپی می باشند.

امروزه شایعترین علت تنگی مجرای ادراری اسیب هنگام سوند زدن و یا تصادفات میباشد. یکی از علل تنگی مجرا سوزاک و التهاب مجرا به علت عفونتهای منتقل شده از طریق امیزش جنسی کنترل نشده میباشد.

توصیه های بعد از سیستوسکوپی:

بعد از سیستوسکوپی، سوزش ادرار، خون در ادرار و درد خفیف طبیعی است و با مصرف مایعات از بین خواهد رفت. توصیه می شود یک نفر همراه داشته باشید. بعد از سیستوسکوپی موقتا ممکن است تخلیه ادرار مشکل و با سوزش همراه باشد و لذا توصیه مشود بعد از تخلیه مثانه محل را ترک کنید.

در صورت تب و لرز و ادامه مشکلات فوق با دکتر خود تماس بگیرید.

……………………………………………………………………………….

سیستوسکوپی و عوارض آن

توسط دکتر محسن وریانی در ۹ شهریور ۱۳۹۲ · افزودن نظر

دستگاه سیستوسکوپ از یک لوله فیبراپتیک باریک که از درون یک پوشش یا غلاف تو خالی رد می‌شود، تشکیل شده است. همچنین می‌تواند چند مجرا برای دستگاه‌هایی که در سیستوسکوپی حین جراحی استفاده می‌شوند، داشته باشد. شایع‌ترین این دستگاه‌ها که در جراحی‌های زنان به کار می‌رود، ۱۷ تا ۲۴ French هستند. کاربرد اسکوپ‌های مخصوص اطفال
(۸ French)، در مواردی مانند وجود کوندیلوما یا تومورهایی که مجرای پیشابراه را می‌بندند، مفید هستند.

سیستوسکوپ‌های فیبراپتیک‌ قابل انعطاف،‌ نسبت به انواع غیرقابل انعطاف، درد و عوارض کمتری پس از عمل ایجاد می‌کنند؛ هرچند استفاده از آنها آموزش و مهارت بیشتری می‌طلبد. یک مخزن مایع، به غلاف دستگاه متصل می‌شود تا مثانه را حجیم کند و امکان دیدن را بالا ببرد. این مایع، اغلب نرمال سالین ۹/۰ درصد است، اما در هنگام استفاده از الکتروکوتری، یک ماده غیر رسانا مانند آب یا گلیسین نیز لازم است به کار برده شود. در بیمارانی که خون‌ریزی آشکار دارند، آب بهتر است، زیرا آب هیپوتونیک، سلول‌های قرمز خون را لیز می‌کند و به این ترتیب امکان مشاهده، بیشتر و بهتر می‌شود، البته یک تئوری نیز وجود دارد که معتقد است در صورت وجود بدخیمی، آب سلول‌های تومورال را نیز لیز می‌کند.

روش انجام سیستوسکوپی

سیستوسکوپی می‌تواند در بیماران سرپایی و با بی‌حسی موضعی یا زیر بیهوشی عمومی، به تنهایی یا به عنوان قسمتی از دیگر روش جراحی، به کار رود. زنانی که فیستول، استنت، سنگ دستگاه ادراری، جراحی اخیر یا تومورهای لگنی عفونی شده دارند، در معرض خطر عفونت هستند، بنابراین پیش از انجام این روش، باید آنتی‌بیوتیک دریافت کنند.

ار سویی، یک اوبتراتور دارای لبه ضخیم، درون پوشش قرار داده می‌شود تا برای داخل شدن دستگاه که در سرش یک منبع نوری قرار دارد، کمک کننده باشد. یک غلاف سیستوسکوپ ۱۸ یا ۲۰ فرنچ برای اغلب کاربردهای رشته زنان، مناسب است، در واقع باید کوچک‌ترین اسکوپ که دید مناسب و کافی فراهم می‌کند، برای ایجاد حداقل درد و ترومای پیشابراه استفاده شود تا نیازی به دیلاتاسیون پیشابراه نباشد. هم‌چنین لنزهای ۳۰، ۷۰ و ۱۲۰ درجه نیز در دسترس هستند که اسکوپ ۷۰ درجه برای بیشتر اعمال زنان کافی است. منبع مایع، اغلب یک کیسه یک تا سه لیتری است که از یک ستون داخل رگی آویزان است و از طریق تیوب به غلاف دستگاه متصل می‌شود. گاهی دوربین‌های ویدیویی نیز به آن الصاق می‌شوند.

عوارض سیستوسکوپی

وجود خون (به مقدار کم) در ادرار پس از انجام عمل، طبیعی است و پس از سه بار ادرار کردن، رفع می‌شود. عوارض بالقوه مانند سپسیس، خون‌ریزی از صدمات وارده به پیشابراه یا تومورها، پارگی مثانه و دفع دردناک ادرار پس از عمل نیز وجود دارند و بهتر است مد نظر قرار داشته باشند. پارگی رکتوم نیز در آقایان گزارش شده، به خصوص اگر پیشابراه بلند و پیچ و خم‌دار داشته باشند و یا به وسیله پروستات، باریک شده باشند. اگر روش انجام سیستوسکوپی با دقت و مهارت بالایی انجام شود و از انجام آن در خانم‌هایی که عفونت فعال ادراری دارند، پرهیز شود، عوارض آن به حداقل ممکن می‌رسد. خانم‌های بدون علامت که نشانه‌هایی به نفع عفونت در سیستوسکوپی دارند، پس از انجام روش باید با آنتی‌بیوتیک‌های مناسب درمان شوند.

پیشنهادهایی برای انجام سیستوسکوپی

سیستوسکوپ‌ برای بررسی علایم دستگاه ادراری‌تناسلی، ارزیابی درگیری مثانه و پیشابراه به وسیله بدخیمی‌های تناسلی و شناسایی، تعیین و پیشگیری از صدمات راه ادراری طی انجام اعمال جراحی زنان استفاده می‌شود.

این روش می‌تواند در بیماران سرپایی نیز انجام شود که تنها بی‌حسی موضعی داده می‌شود. خانم‌هایی که در معرض خطر بالای عفونت قرار دارند، باید به صورت پروفیلاکتیک، آنتی‌بیوتیک دریافت کنند.

باید حتما پیشابراه، تریگون و هر دو منفذ حالب و مابقی مثانه مورد بررسی کامل قرار گیرند.

وجود مقدار کمی خون در ادرار، طبیعی است و پس از سه بار دفع ادرار، برطرف می‌شود. بروز دیگر عوارض نیز باید مدنظر باشند و درمان مناسب برای هر یک، اعمال شود تا عارضه‌ خاصی برای بیمار رخ ندهد.